TUSAŞ Motor Sanayii AŞ (TEI) Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Mahmut Faruk Akşit, Türkiye’nin en önemli havacılık programlarından Genel Maksat Helikopteri Programı (GMHP) kapsamında T70 Kara Şahin helikopterlerine güç veren motorların Eskişehir’de devam eden üretimine ilişkin, “Yerlilik oranını sürekli artıyoruz. Yerlilik oranı fabrikamızda ürettiğimiz parçaların yüzdeleri arttıkça artıyor. Şu an itibarıyla yüzde 50’yi geçtik. Hedefimiz yüzde 60’lara doğru çıkarmak.” dedi.
Akşit, AA muhabirine, proje çerçevesinde helikopterin gövdesinin TUSAŞ, motorlarının TEI, aviyoniğinin (uçaklar, yapay uydular ve uzay araçlarının elektronik sistemi) ASELSAN, pervaneyi çeviren ana dişli aksamının da Alp Havacılık tarafından üretildiğini söyledi.
Genel Maksat Helikopteri Programı’nın çok iyi kurgulanmış bir proje olduğunu vurgulayan Akşit, şöyle devam etti:
“Proje kapsamında birkaç yıl önce motor üretimine başladık. Şu an itibarıyla geldiğimiz noktada T700-TEI-701D motorunda yerlilik oranını yüzde 51’in üzerine çıkardık. Yerlilik oranını sürekli artıyoruz. Yerlilik oranı fabrikamızda ürettiğimiz parçaların yüzdeleri arttıkça artıyor. Şu an itibarıyla yüzde 50’yi geçtik. Hedefimiz yüzde 60’lara doğru çıkarmak. Geriye kalanlar da dişli kutusu, pompalar, kablolar, bujiler, enjektörler… Bunların dışında motorun hemen hemen her şeyini TEI’de üretiyor hale geldik. Yanma odası dahil ki bu en kritik sıcak bölge parçasıdır, bunu da TEI olarak üretiyoruz. Kalifikasyon testlerinin hemen hemen hepsini tamamladık. Son bir testi var, onu da aldığımız zaman artık, yanma odasını sertifikalı olarak da dünya pazarına da General Electric (GE) ile anlaşma yapabilirsek onlara da satabilecek duruma geleceğiz. Şu an itibarıyla 47 adet T700-TEI-701D plakalı yerli helikopter motorumuzu ürettik. Bunlardan 36’sını TUSAŞ’a teslim ettik. Kalanları da kalite, denetim ve test kalifikasyon süreçlerini tamamladıkça sevkiyatını yapacağız. An itibarıyla da neredeyse haftada bir motor üretir duruma geldik.”
“T700 MOTORLARININ DÜNYADAKİ BELLİ BAŞLI BAKIM MERKEZLERİNDEN BİRİ HALİNE GELDİK”
Akşit, motorları üretmek ile bakım ve onarımını yapmanın ayrı teknolojiler gerektirdiğini belirtti.
TEI olarak hem üretim hem de bakım ve onarım kabiliyetine sahip olduklarına dikkati çeken Akşit, dünya genelinde önemli ülkeleri de kapsayan lisans yetkilerinin de bulunduğunu dile getirdi.
Prof. Dr. Akşit, şunları kaydetti:
“T700 motorlarının dünyadaki belli başlı bakım merkezlerinden biri haline geldik. Kendi üretmediğimiz T700 motorlarının bakımını da yapıyoruz. Jandarma ve polis teşkilatımızın elindeki bazı sikorskylerin motorlarının bakımlarını yaptık. Hava İkmal Bakım Merkezi ile çalışıyoruz. Onların bazı altyapılarını da kullanıyoruz. Birlikte yapıp, ordumuzun, polisimizin, jandarmamızın hizmetine sunuyoruz. Bu motorların üretimini yurt içinde belli bir seviyeye çıkardıktan sonra dünya genelinde lisansımız olan ülkelerde de T700 motorlarının bakım ihalelerine girecek duruma geldik. Şimdi onların hazırlığını yapıyoruz. Dünyadan da artık Türkiye’ye iş getiriyor olacağız.”
