Çorum’un Boğazkale ilçesindeki Hattuşa Ören Yeri’nde, Müze-i Hümayun ve Alman heyetinin ortaklığında 1907 yılında başlatılan arkeolojik kazılarda, kireç taşından yapılmış yaklaşık 2,5 metre uzunluğunda iki sfenks (bir tür heykel) ile Hitit kraliyet arşivine ait yaklaşık 10 bin 400 çivi yazılı tablet bulundu.
İki ülke arasında yapılan anlaşma ile sfenks ve tabletler, restorasyon ve bilimsel çalışmalar için iade edilmek şartıyla 1915 ve 1917 yıllarında Berlin’e götürüldü.
Onarımları tamamlanan bir sfenks ile 3 bin civarında tablet, 1924-1942 yıllarında Türkiye’ye iade edildi. Kalan eserlerin iadesi için görüşmeler sürerken İkinci Dünya Savaşı’nın başlamasıyla iki ülke arasında kesilen ilişkiler, 1974 yılında yeniden başladı.
UNESCO başvurusu
AA’da yer alan habere göre; görüşmeler sonucu 1987 yılında 7 bin 400 civarında çivi yazılı tabletin de iadesi sağlanarak, Ankara Anadolu Medeniyetler Müzesi’nde koruma altına alındı.
Berlin’de kalan diğer sfenksin iadesi için Hattuşa Antik Kenti’nin UNESCO Dünya Kültür Mirası ve Dünya Belleği listesinde yer alması dolayısıyla UNESCO’ya da aracılık etmesi için başvuruldu.
Ziyaretçilerin ilgi odağı oldu
Yıllar süren görüşmeler sonucunda 2011’de Ankara ve Berlin’de yapılan toplantıların ardından ikinci sfenksin de Türkiye’ye iade edilmesi konusunda anlaşma sağlandı.
Türkiye’ye iade edildikten sonra ikiziyle 2011 Kasım ayında ait olduğu topraklarda, Boğazkale Müzesi’nde sergilenmeye başlanan Boğazköy Sfenksi, turistlerin ilgi odağı oldu.
