Lübnan’da döviz bulunmaması sorun yaratıyor

Lübnan Başkanı Riyad Selame, sübvansiyona yetecek dövizleri olmadığını söyleyerek “Bu nedenle ya merkez bankasının zorunlu rezervlerini kullanmaya izin verecek meclisten bir yasa çıkacak ya da reformları hayata geçirecek bir hükümet kurulacak.” dedi.

Selame, “Özgür Lübnan’ın Sesi” radyosuna verdiği röportajda, Cumhurbaşkanlığının yanı sıra Başbakanlık ve Meclis Başkanlığının, 12 Ağustos itibarıyla merkez bankasının akaryakıttan sübvansiyonu kaldırma kararından haberdar olduğunu söyledi.

Yetkililerin verdikleri tepkilere işaret ederek “bu tiyatrolar yerine merkez bankasındaki zorunlu rezervlerle ithalatı finanse etme yönünde meclisten bir yasa çıkarın.” diyen Selame, bugünlerde ulaştıkları duruma dair bir yıldan beri hükümete yazılar göndererek uyarılarda bulunduklarını aktardı.

Merkez bankası olarak ilaç, gıda, akaryakıt ve diğer bir çok şeyin sorumluluğunun kendilerine yüklenmemesi gerektiğinin altını çizen ve meclisten yasa çıkarmalarını isteyen Selame, “820 milyon dolarla akaryakıt ithalatı yapmamıza rağmen mazot, benzin ve elektriğin olmaması kabul edilir bir şey değildir. Bizler, ürünleri piyasaya ulaştırmayan tüccarları finanse ediyoruz. Temel sorunumuz budur, hiç kimse sorumluluğu bizim üzerimize atmasın.” değerlendirmesini yaptı.

Merkez bankasının siyasetten uzak durduğu ve aldıkları kararın bir yıldan beri kurulamayan yeni hükümeti engelleme gibi girişimlerinin söz konusu olmadığına işaret eden Selame, sübvansiyonlu ürünlerin yasa dışı yollarla ülke dışında tüketilmesine ilişkin ise “Merkez bankası Lübnan’ı finanse eder, başka ülkeleri değil.” yorumunda bulundu.

Merkez bankası rezervlerinin 14 milyar, dış varlıklarının 20 milyar olduğunu aktaran Selame, “Sübvansiyona yetecek kadar dolarımız yok. Bu nedenle ya merkez bankasının zorunlu rezervlerini kullanmaya izin verecek meclisten bir yasa çıkacak ya da reformları hayata geçirecek bir hükümet kurulacak.” dedi.

Bankanın akaryakıttan sübvansiyonu kaldırma kararlarından geri adım atmayacaklarını vurgulayan Selame, yasalara bağlı kalacaklarını ve herkesten de anlayış beklediklerini söyledi.

MERKEZ BANKASI KARARI VE YETKİLİLERİN TEPKİLERİ

Son 30 yılın en büyük ekonomik krizinin yaşandığı Lübnan’da devlet, günlük tüketilen 12 milyon litre civarındaki akaryakıtı merkez bankası üzerinden sübvanse ediyordu.

Bankadan yapılan yazılı açıklamada, 12 Ağustos itibarıyla uygulanmak üzere akaryakıta sağlanacak döviz kredilerinin resmi kur yerine piyasadaki serbest kur (karaborsa) üzerinden hesaplanacağı ve böylelikle akaryakıt sübvansiyonunun kaldırılacağı belirtilmişti.
Merkez bankasının kararına tepki gösteren Lübnan Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlık, Merkez Bankası Başkanı Selame’yi “tehlikeli sonuçlar doğuracak bu kararı tek başına almakla” suçlamıştı.

Elektrik kesintileri ve akaryakıt bulmakta zorlanan vatandaşlar da iki gündür ülkenin farklı bölgelerinde yolları trafiğe kapatma eylemleri ile yöneticileri ve merkez bankasını protesto etmeye devam ediyor.

Ülkede döviz likidite sorunu nedeniyle elektrik santrallerine akaryakıt temin etmekte zorluk yaşanırken, Lübnan genelinde haftalardır günlük elektrik kesintileri 20 saati buluyor.

Lübnan Elektrik Kurumu’nun hizmet veremediği saatlerde vatandaşa elektrik sağlayan mahalle jeneratörlerinin sahipleri de merkez bankasının düşük kurdan sağladığı akaryakıt piyasada bulunamadığı için mazotu karaborsadan fahiş fiyatlardan aldıklarını belirterek, faturaları da yüksek tutuyor.