ÜLKENİN diğer tüm önemli kentlerinin düşmesiyle 4 milyon nüfuslu Kabil, fiilen Taliban kuşatması altında kaldı. Ajanslar Taliban’ın dört vilayeti daha alıp Kabil’in dış mahallelerine kadar vardığını, güneyde başkente 11 km uzaklıktaki Char Asyab bölgesini ele geçirdiğini bildirdi. Doğudaki Paktika, Kunar, Paktiya vilayetlerinin merkezi Şerene, Esed Abad ve Gardiz kentleri Taliban kontrolüne geçti. Dün Mezar-ı Şerif’in de düşmesiyle birlikte tüm kuzey bölgesi Taliban’ın kontrolüne geçti. Mezar-ı Şerif’in Taliban kontrolüne geçmesinin ardından, şehirdeki Afgan güçlerinin Özbekistan sınırına kaçtığı iddia edildi. Sosyal medyada Afgan askerlerin Hayratan sınır kapısında beklediğini gösterdiği iddia edilen görüntüler paylaşıldı. Örgüt yaklaşık bir haftada 34 vilayet merkezinden 23’ünü ele geçirdi. Batı destekli Kabil yönetimi şimdi, başkent ile ülkenin orta ve doğu kesimlerindeki bazı yerleri kontrol ediyor.
ABD ASKER SAYISINI ARTTIRDI
Pentagon Sözcüsü John Kirby önceki günkü açıklamasında, Kabil’in “acil bir tehdit altında olmadığını” söylese de ABD yönetimi diplomatlarını tahliye etmeye uğraşıyor. ABD Başkanı Joe Biden, büyülelçilik personelinin tahliyesi için bölgeye gönderilecek asker sayısının 3 binden 5 bine çıkarıldığını açıkladı. Birliklerin bir kısmı Afganistan’a ulaşırken dün gece elçilik ve havalimanı arasındaki helikopter trafiği tahliyenin başladığı yönünde yorumlandı. Tahliye öncesi büyükelçilik personeline de “hassas tüm materyallerin yakılarak ya da parçalanarak yok edilmesi” talimatı gitti.
EŞREF GANİ ÇÖZÜM ARAYIŞINDA
Ülkesi bu şartlar altındayken Afgan bayrağı önünde kameralar karşısına geçen Cumhurbaşkanı Eşref Gani, mevcut durumda askerin seferber edilmesinin “birinci öncelik” olduğunu ve bu konuda “ciddi adımlar” atıldığını söyledi. Gani, “Makul ve kesin bir siyasi çözüme ulaşmak için hükümetteki büyükler, siyasi liderler, halkın temsilcileri ve uluslararası partnerlerle kapsamlı istişareler başlattım” dedi. Gani, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’la da bir telefon görüşmesi yaptı. Öte yandan gece saatlerinde Afgan merkezli haber sitelerinde verilen, başkanlık sarayından ABD Büyükelçiliği’ne helikopterler kalktığı haberleri Gani’nin kentin düşmesi durumuna karşılık tahliye edilmiş olabileceği şeklinde yorumlandı.
ABD İSTİHBARATI: KABİL’İN 72 SAATİ KALDI
AMERİKAN Washington Post gazetesi, hafta başında bir Pentagon yetkilisine dayandırdığı haberinde, Biden yönetiminin Kabil’in 30 ila 90 gün içinde Taliban’ın eline geçeceği varsayımıyla hareket ettiğini yazmıştı. Şimdi Amerikan CNN’in aktardığına göre, bu süre 72 saate kadar indi. ABD, Afganistan’dan çekilmeye karar verdiği dönemde Afgan yönetimi dayanamazsa Kabil’in 6 ile 12 ay içinde Taliban’ın eline düşebileceğini hesaplıyordu.
EN KÖTÜ SENARYO GERÇEK OLDU
Bu arada askeri uzmanlar, ABD’nin çekilirken geride bıraktığı ekipmanın “en kötü senaryoda” Taliban’ın eline geçebileceğini öngördüğünü ve şimdi tam da bunun yaşandığını belirtti. Gazni’de Taliban’ın eline geçen bir Amerikan üssüne giren ve militanlarla konuşan Amerikan CNN ekibi de bu durumu doğruladı. CNN’in yayımladığı videoda militanların Amerikan askeri kamyonlarını kullandıkları görülüyor. Önemli miktarda zırhlı araç, hafif silahlar ve mühimmatın örgütün eline geçtiği düşünülüyor.
TRUMP: BENİ ÖZLEDİNİZ Mİ
2016’daki seçim kampanyasıyla “sonsuz savaşları bitirmek” söylemini Amerikan kamuoyunun gündemine taşıyan ve bugünkü çekilmenin mimarı olan Donald Trump, Biden yönetiminin Taliban’ın ilerlemesi karşısındaki tutumunu eleştirdi. Afganistan’da yaşananların “trajik bir karmaşa” olduğunu söyleyen ve sınırların tamamen kontrolsüz kalmasından yakınan Trump, “Beni hâlâ özlemediniz mi” diye sordu. Obama döneminde Afganistan’a daha fazla asker gönderilmesini tavsiye eden Biden, başkan seçildikten sonra ise Trump’ın politikasını sürdürmeyi seçti.
ABD’NİN EN UZUN SAVAŞININ BİLANÇOSU
2001 yılından beri süren ABD’nin Afganistan’a yönelik askeri müdahalesinin bilançosu özetle şöyle:
Ölen ABD askeri: 2.448
Ölen Amerikalı taşeronlar: 3.846
Ölen Afgan asker ya da polisi: 66.000
NATO dahil ölen müttefik askerler: 1.144
Ölen Afgan siviller: 47.245
Ölen Taliban milisi: 51.191
Ölen yardım görevlisi: 444
Ölen gazeteci: 72
Maliyet: Irak ve Afganistan yaklaşık 2 trilyon dolar.
